Nevena Martinović
BEOGRADSKI PERIOD ĐORĐA IVAČKOVIĆA
Nakon završene srednje škole 1948. godine Đorđe Ivačković se uputio u Beograd na studije Arhitektonskog fakulteta (na kome će diplomirati 1955. godine). Nešto više od deceniju kasnije, krajem 1961. posetio je Pariz, a već naredne 1962. godine u njemu se i trajno nastanio – kao slikar. Dakle, Ivačkovićevi slikarski počeci vezani su za period koji je, sticajem okolnosti, omeđen važnim godinama za umetnički život Jugoslavije, a posebno Beograda – godinom u kojoj je predsednik Tito rekao sudbonosno „ne“ Staljinu i jedra jugoslovenske plovidbe otvorio ka zapadu (1948) i godinom koja je obeležena političkom kampanjom protiv apstraktne umetnosti (1962). Između tih vremenskih granica nalazio se Beograd pedesetih godina u kome je kulturni i umetnički život postajao sve bogatiji otvaranjem prema zapadnom svetu – gostovanjima stranih filmova, muzičara, likovnih umetnika i izložbi u organizaciji najznačajnijih evropskih i svetskih muzeja. Mladi student arhitekture je u ovoj deceniji uzbudljivog ulaska svetskih aktuelnosti u Beograd sasvim nenadano postao slikar.
Pre dolaska na studije Ivačković nije imao posebna iskustva sa likovnom umetnošću i nije razmišljao o bavljenju slikarstvom. Njegovi umetnički afiniteti bili su vezani za muziku, pre svega klavirsku, za koju se klasično školovao od detinjstva. Redovni časovi crtanja na Arhitektonskom fakultetu probudili su u Ivačkoviću interesovanje za likovno stvaralaštvo. Iz perioda studija datiraju prvi potpisani i sačuvani crteži, uglavnom autoportreti i portreti članova porodice i prijatelja, zatim studije aktova, pejzaži i po neka mrtva priroda. Pojedini Ivačkovićevi pejzaži objavljivani su kao ilustracije u NIN-u i Našem vesniku 1955, makedonskom Horizontu 1956 i 1957[1], Politici i Mladosti 1958. godine. Svi crteži su rađeni brzo i sa lakoćom skiciranja sigurnom rukom, u duhu likovnih beležaka. Svoje figurativne crteže iz perioda studija i vojnog roka uredno je čuvao, potpisane i hronološki grupisane, što govori da je bio zadovoljan svojim crtačkim napredovanjem. Ipak iz kasnijih umetnikovih izjava, kao i činjenice da krajem pedesetih prestaje da objavljuje ilustracije, te da uopšte figurativno crta, jasno je da ovakav vid likovnog stvaralaštva Ivačković nije doživljavao suviše ozbiljno, a svakako ne kao budući poziv. Radilo se više o hobiju, umetničkoj aktivnosti koja je bila sporedna u odnosu na njegove studije arhitekture, a posebno u odnosu na tada njegovu najveću preokupaciju – džez muziku. O tome i sam umetnik govori u intervjuu datom Lidiji Merenik 1989. godine: „Ja do svoje 25, 26. godine nisam znao da ću se baviti slikarstvom. […] Kod mene je to iskrslo posle završenih studije arhitekture, koje su mi pomogle da se odredim. Na studijama sam zavoleo likovne predmete, crtanje, akvarelisanje, a imao sam i odlične profesore.[2] Do tada sam se uglavnom bavio muzikom, intenzivno sam svirao džez i to avangardni, u vreme pedesetih sasvim nove stvari.“[3]
[1] Ivačković je od marta 1956. do mart 1957. boravio na odsluženju vojnog roka u južnoj Srbiji i Makedoniji.
[2] Tokom studija arhitekture pohađao je časove crtanja kod Prvoslava Piva Karamatijevića, dok mu je akvarelisanje predavao Svetislav Strala.
[3] Đorđe Ivačković u: Lidija Merenik, „Đorđe Ivačković. Slikarstvo kao avantura pred nepoznatim“, intervju, Moment, Beograd, oktobar-decembar 1989, str. 68-70.
(Ceo tekst u štampanom izdanju)
Dela
Publikacije
