PERICA DONKOV
Milica Todorović
Duboko personalizovano slikarstvo Perice Donkova vitalističkom snagom i osobenom primenom leksike apstraktnog izraza postojano odoleva trendovskim izazovima i iskušenjima pluralističkog likovnog trenutka.
Bilans njegovog dosadašnjeg, tridesetpetogodišnjeg aktivnog prisustva na umetničkoj sceni, obeležava realizacija trideset tri samostalne izložbe u zemlji i inostranstvu, uloga protagoniste neoenformela u srpskom slikarstvu, zastupljenost u brojnim relevantnim nacionalnim slikarskim selekcijama, mnoge nagrade … ali pre svega autohtoni opus koji uprkos neminovnim, mada ne i dramatičnim stilskim promenama, zapravo počiva na ontološkoj konstanti a to je – poverenje u slikarstvo kao duhovni odgovor na civilizacijski sunovrat, slikarstva kao sredstva individualnog delovanja u osvajanju prostora unutrašnje slobode.
Od prvih samostalnih izlaganja, sredinom osamdesetih godina XX veka do danas jasan je umetnikov skepticizam prema naraciji, beg od banalnog i direktnog govora, opredeljenje za vizuelnost lišenu motiva i predmetnosti. Oslonjeno na govor isključivo likovnih elemenata, slikarstvo Perice Donkova, iako možda na prvi pogled zamagljuje svoja primarna polazišta, koja se kriju u neslaganju ili nepristajanju autora na karakteristike aktuelnog društvenog okruženja, na metaforičan način je u dosluhu ili dijalogu sa stvarnošću, bilo da je proročanski naslućuje (crno-bele slike rane, neoenformel faze), s gnušaljem je konstatuje (ciklus Amor fati, neposredno provociran Nato bombardovanjem Niša), ili nastoji da je prevaziđe tražeći izlaz u sferama izvan materijalnog (ciklusi Axis mundi, Fuga…). U konketstu njegovih dela prepoznajemo svest o ugroženosti pojedinca, o egzistencijalnoj teskobi savremenog čoveka, o otuđenju, destrukciji i opštoj nesigurnosti. Ne pristajući da bude plen nimalo ružičaste društvene stvarnosti, Donkov zapravo koristi polje umetnosti za izražavanje autorefleksivnih stanja povišene samosvesti na putu ka postvarenju vlastitog „univerzuma“ kao jedinog mogućeg duhovnog izlaza. I sam je, 2006. godine povodom samostalne izložbe u Galeriji ULUS-a u Beogradu, govorio: „Stvaram sklonište, lični prostor za molitve ugrožene jedinke koja spoznaje i suprotstavlja se besmislu. Moji radovi jesu ikone verujućeg u postojanje, trajanje i nadmoć duhovnog nad materijalnim.“ Njegov misaoni kod ima dodirnih tačaka sa učenjem Kjerkegora, filozofijom egzistencijalista ili pisanjem Dojstojevskog. Ako ovom prilikom dozvolimo sebi slobodu da samo jednom sintagmom definišemo idejni nivo slikarstva Perice Donkova, onda bi ta maksima bila – polazište u materijalnom/realnom a ishodište u duhovnom.
(Ceo tekst u štampanom izdanju)
Dela
Publikacije
