Sofija Ž. Milenković
O SLIKARSTVU VELJKA VUČKOVIĆA
Umetnička praksa Veljka Vučkovića zasnovana je na aproprijaciji filmskih kadrova, što u slučaju njegovog slikarstva podrazumeva analizu, digitalno preoblikovanje i prevođenje dobijenog vizuelnog sadržaja u medij slikarstva. Preko sto pregledanih filmova i izdvojenih, „zamrznutih“ kadrova, uz pažljiv odabir budućih likovnih subjekata, predstavljaju početak istraživačkog postupka koji vodi do izgradnje autentičnog dela.
U međuvremenu se odvija (de)montaža kadrova njihovom digitalnom obradom, koja obuhvata prilagođavanje slike proporcijama platna, prevođenje vizuelnog sadržaja u crno-beli spektar, rotiranje, premeštanje i dodavanje objekata, kao i uklanjanje nepotrebnog. Tako transformisani vizuelni materijal Vučković prenosi na platno koristeći tradicionalnu slikarsku tehniku – ulje.
Osnovna tehnička jedinica filma – kadar – funkcioniše kao predložak koji Vučković analizira, digitalno transformiše i rekontekstualizuje, a potom likovnim sredstvima prevodi u sliku. Istovremeno, shvaćen kao segment filma u prostoru, kadar predstavlja graničnik – uži je od našeg polja vida i deli prostor na vidljivu i nevidljivu zonu. Ovu potonju, ispunjenu sadržajem našeg pamćenja i mašte, Jurij Lotman i Jurij Civijan nazivaju „smisaonom neodređenošću filma“. Na istom tragu, Žil Delez govori o kadru kao „relativno zatvorenom sistemu“ koji organizuje elemente unutar slike – likove, objekte, boje, svetlo – i implicira prostor izvan kadra (hors-champ) koji „upućuje na ono što ne čujemo, niti vidimo, a što je savršeno prisutno“. Takav, vankadrovski sadržaj filma, može biti fizički, poput zvučnih efekata, i konceptualni, koji se odnosi na ideje i umetnuta značenja, iz čega sledi da filmska slika nije samodovoljna informacija već je uvek u vezi sa nečim drugim.
Analogno filmskom kadru, radovi Veljka Vučkovića uspevaju da specifične narativne i psihološke kvalitete pokretnih slika prevedu u statičan medij slike, koju, za razliku od filma, odlikuje upravo njena samodovoljnost. U odsustvu temporalne dimenzije, zvučnih i drugih fizičkih efekata, umetnik gotovo identičnu atmosferu postiže čisto likovnim sredstvima. Pojačavajući kontrast, izoštravajući konture senki, kontra svetlom, blagim zamagljivanjem likova i korišćenjem monohromatske palete sivih tonova, on nam omogućava da evociramo zvuk škripanja vrata i hladnoću tamnog podruma (The Eye Dilates). Tenziju pojačavaju svetla uperena u posmatrača, čime ga umetnik stavlja u položaj osumnjičenog ili makar saučesnika nekog nerazjašnjenog slučaja. Atmosferu psihološke napetosti i nelagodnosti, iščekivanja ili anticipiranja nadolazeće pretnje, posebno uočavamo na krupno kadriranim portretima malih dimenzija (A Sense of Dread, Darkest Hour). Pojedini likovni subjekti prenose atmosferu nadziranja, praćenja, odsustva slobode kretanja i mišljenja. Bilo da su pod istragom ili istragu sprovode, svi podjednako iščekuju konačni ishod i razrešenje.
(…)
(Celovit tekst u štampanom izdanju)
Dela
Publications
- Više o umetniku